Θα αναλύσουμε τις προβλέψεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία το 2025, οι παράγοντες που υποδεικνύουν ύφεση ή ανάκαμψη και οι επιπτώσεις τους στη Λατινική Αμερική.

Θα διερευνήσουμε επίσης ποιες στρατηγικές αποφάσεις θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά για τις χώρες και τις επιχειρήσεις.

Με μια ανθρώπινη και ρεαλιστική προσέγγιση, θα εξηγήσω με σαφήνεια γιατί η ερώτηση «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;» είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Παγκόσμια Οικονομία το 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;

Βρίσκεται στο επίκεντρο της οικονομικής συζήτησης φέτος, και μάλιστα, η λέξη-κλειδί εμφανίζεται από την πρώτη κιόλας γραμμή για να ενισχύσει φυσικά την παρουσία της.

Αυτό δεν είναι ένα υποθετικό σενάριο. Πρόσφατα στοιχεία του ΔΝΤ δείχνουν ότι η παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπεται να διαμορφωθεί γύρω στο 3,2% το τρίτο τρίμηνο του 2013 για το τρέχον έτος, μόνο μια μικρή επιβράδυνση από το 3,3% το τρίτο τρίμηνο του 2024.

Με απλά λόγια, η παγκόσμια οικονομία δεν βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, αλλά πλοηγείται σε δύσκολο έδαφος.

Είναι σαν να οδηγείς σε αυτοκινητόδρομο με καλό οδόστρωμα αλλά με μια απροσδόκητη καταιγίδα στον ορίζοντα. Μπορείς να παραμείνεις στην πορεία σου, αλλά πρέπει να προσαρμόσεις την ταχύτητά σου, τα φρένα σου και την προσοχή σου.

Αυτή η αναλογία βοηθά να καταλάβουμε γιατί αυτή η στιγμή απαιτεί σύνεση και αποφασιστικότητα.

Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε τους κύριους φορείς κινδύνου και ευκαιριών, πώς διαφέρουν τα εμπόδια για τις ανεπτυγμένες έναντι των αναδυόμενων χωρών και, τέλος, ποια θα μπορούσαν να είναι τα πραγματικά σενάρια για εσάς, την επιχείρησή σας ή τη χώρα της Λατινικής Αμερικής στην οποία βρίσκεστε.

Παγκόσμιες προοπτικές: μέτρια ανάπτυξη, υψηλοί κίνδυνοι

Η τελευταία έκδοση των Παγκόσμιων Οικονομικών Προοπτικών (WEO) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προειδοποιεί ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί σταδιακά: από 3,3 τεμάχια το 2024 σε περίπου 3,2 τεμάχια το 2025 και 3,1 τεμάχια το 2026.

• Στις προηγμένες οικονομίες, η ανάπτυξη αναμένεται να είναι περίπου 1,5 % το 2025.
• Στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες αγορές, αναμένεται λίγο περισσότερο από 4 %, αν και με σαφώς ανοδική τάση.

Αυτή η επιβράδυνση της ανάπτυξης δεν συνεπάγεται αυτόματα ύφεση, ωστόσο, τα περιθώρια ελιγμών είναι πολύ στενότερα.

Παράγοντες όπως οι εμπορικές εντάσεις, τα προβλήματα προσφοράς εργασίας και η συσσώρευση δημόσιου χρέους επηρεάζουν την ανθεκτικότητα.

Για παράδειγμα, η έκθεση σημειώνει ότι «οι κίνδυνοι στρέφονται προς τα κάτω».

Ένα σχετικό στατιστικό στοιχείο: σύμφωνα με την WEO του Οκτωβρίου 2025, η εκτιμώμενη παγκόσμια ανάπτυξη είναι 3.2 % για φέτος.

Η εικόνα που μας απομένει είναι αυτή ενός μπαλονιού που συνεχίζει να φουσκώνει, αλλά με μικρές διαρροές: παραμένει στον αέρα, αλλά με πρόσθετη προσπάθεια και τον κίνδυνο να ξεφουσκώσει εάν συμβούν περαιτέρω κραδασμοί.

Υπό αυτή την έννοια, ο τίτλος «Παγκόσμια Οικονομία το 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;» Είναι ένα εύστοχο ερώτημα που απαιτεί προσεκτική ανάλυση.

Παράγοντες που οδηγούν σε ύφεση

α) Εμπορικές εντάσεις και κατακερματισμός

Η αναδιοργάνωση των αλυσίδων αξίας, μαζί με τους υψηλότερους δασμούς και τα εμπορικά εμπόδια, δημιουργεί αβεβαιότητα.

Το WEO προειδοποιεί ότι η υπερβολική αυστηροποίηση της εμπορικής πολιτικής και ο παγκόσμιος κατακερματισμός θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις επενδύσεις.

β) Προβλήματα στην αγορά εργασίας και δημογραφικά στοιχεία

Η γήρανση του πληθυσμού, το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό και η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού μεταξύ των νέων αποτελούν διαρθρωτικούς περιορισμούς.

Η έκθεση δείχνει ότι η τόνωση της ανάπτυξης απαιτεί τη βελτίωση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό μεταξύ των ηλικιωμένων και των γυναικών.

γ) Υψηλό χρέος και οικονομική ευπάθεια

Ο συνδυασμός αργής ανάπτυξης και υψηλών επιπέδων χρέους αφήνει σε πολλές χώρες περιορισμένα περιθώρια ελιγμών σε περίπτωση κρίσης.

Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι μια οικονομική διόρθωση, ένα σενάριο που πολλοί θεωρούν απίθανο, παραμένει μια λανθάνουσα απειλή.

δ) Απροσδόκητα σοκ: κλίμα, γεωπολιτική, τεχνολογία

Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μια περιφερειακή σύγκρουση που διαταράσσει βασικές εξαγωγές ή μια ξαφνική ενεργειακή κρίση.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο κίνδυνος ύφεσης αυξάνεται δραματικά.

Η αναλογία εδώ θα ήταν αυτή ενός ποδηλάτου που ταξιδεύει με ευνοϊκό άνεμο: μόλις ο άνεμος αλλάξει κατεύθυνση, χάνεται η ισορροπία.

Συνεπώς, ένα σενάριο ύφεσης δεν φαίνεται να είναι το πιο πιθανό σενάριο το 2025, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Και ακριβώς λόγω αυτού του υψηλού επιπέδου κινδύνου, το ερώτημα «Παγκόσμια Οικονομία το 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;» θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.

Παράγοντες που οδηγούν στην ανάκαμψη

α) Προσαρμογή και ανθεκτικότητα

Το γεγονός ότι η παγκόσμια ανάπτυξη δεν έχει καταρρεύσει (3.2 %) υποδεικνύει ότι υπάρχει ικανότητα ανθεκτικότητας: οι τεχνολογικοί τομείς, η εγχώρια κατανάλωση στις αναδυόμενες αγορές και η μείωση ορισμένων εμπορικών φραγμών συμβάλλουν όλα σε αυτό.

β) Δυνατότητα διαρθρωτικής αλλαγής (Τεχνητή Νοημοσύνη, ψηφιοποίηση)

Μια πρόσφατη μελέτη αναλύει πώς η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) επηρεάζει το παγκόσμιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), υποδηλώνοντας ότι η παραγωγικότητα θα μπορούσε να ενισχυθεί εάν συνοδεύεται από τις σωστές πολιτικές.

γ) Ανάκαμψη του τομέα μετά την πανδημία

Οι τομείς που υστέρησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας (ταξίδια, αναψυχή, υπηρεσίες με φυσική παρουσία) δείχνουν σημάδια ανάκαμψης, επιτρέποντας την επανενεργοποίηση μέρους του «αδρανούς κεφαλαίου».

δ) Διεθνής συνεργασία και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

Εάν οι κυβερνήσεις επιλέξουν πιο συντονισμένες πολιτικές, μειώνοντας τα εμπορικά εμπόδια και εφαρμόζοντας μεταρρυθμίσεις στην παραγωγικότητα, μπορούν να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές.

Η έκθεση του WEO αναφέρει ότι «η εποικοδομητική δράση για την προώθηση ενός σταθερού και προβλέψιμου εμπορικού περιβάλλοντος» είναι το κλειδί.

Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα: μια χώρα της Λατινικής Αμερικής που επενδύει συστηματικά σε ψηφιακές υποδομές και εκπαίδευση σε τεχνολογικές δεξιότητες θα μπορούσε να ωφεληθεί πολύ πιο γρήγορα από μια χώρα που συνεχίζει μόνο με παραδοσιακές πολιτικές.

Αυτό αποτελεί παράδειγμα του πώς μπορεί να επιταχυνθεί η ανάκαμψη εάν οι αποφάσεις λαμβάνονται σύμφωνα με το παγκόσμιο πλαίσιο.

4. Πιθανά σενάρια για το 2025 και τι συνεπάγονται

Σενάριο Α – Ήπια στασιμότητα

Σε αυτήν την περίπτωση, η ανάπτυξη παραμένει κοντά στον παγκόσμιο 3%, χωρίς ύφεση, αλλά και χωρίς έντονη ανάκαμψη.

Οι εταιρείες αναπτύσσονται μέτρια, αλλά το παράθυρο για καινοτομία στενεύει.

Σε αυτό το σενάριο, πολλές αναδυόμενες οικονομίες συνεχίζουν να πρωτοστατούν, ενώ οι προηγμένες οικονομίες υποχωρούν ελαφρώς.

Σενάριο Β – Μέτρια ανάκαμψη τύπου σαλιγκαριού

Εδώ, η τεχνολογική προσαρμογή, οι βελτιώσεις στην παραγωγικότητα και η διεθνής συνεργασία συνδυάζονται για να επιτρέψουν την αύξηση της ανάπτυξης σε 3,5 % ή περισσότερο παγκοσμίως.

Για τις χώρες με ενεργές μεταρρυθμίσεις, αυτό σημαίνει αυξημένες ξένες επενδύσεις, αυξημένες εξαγωγές προστιθέμενης αξίας και βελτιωμένη απασχόληση.

Σενάριο Γ – Τοπική ή γενικευμένη ύφεση

Αν και είναι απίθανο σε παγκόσμιο επίπεδο, ορισμένες χώρες ή περιοχές θα μπορούσαν να περιέλθουν σε ύφεση — για παράδειγμα, οικονομίες με υψηλό χρέος, τραπεζικές κρίσεις ή βασικοί τομείς που επηρεάζονται από εξωτερικούς κραδασμούς.

Ο τίτλος «Παγκόσμια Οικονομία το 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;» Αυτό είναι απολύτως σχετικό εδώ: δεν έχει τόσο σημασία αν θα υπάρξει μια συνολική παγκόσμια ύφεση, αλλά μάλλον πόσες και ποιες χώρες ενδέχεται να μείνουν εκτός του θετικού κύκλου.

Για όσους δραστηριοποιούνται στη Λατινική Αμερική ή το Μεξικό, αυτό σημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας να μην υποθέτουν ότι «το πλαίσιο είναι ουδέτερο».

Εάν ανήκετε στην ομάδα οικονομιών με έκθεση σε πρώτες ύλες, τουρισμό ή ευαίσθητους τομείς, θα πρέπει να σχεδιάσετε το σενάριο Β ή Γ, όχι μόνο το Α.

Τι μπορούν να κάνουν οι χώρες και οι εταιρείες της Λατινικής Αμερικής;

Για χώρες

• Δώστε προτεραιότητα σε πολιτικές για την ενίσχυση της παραγωγικότητας: επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, ψηφιοποίηση και υποδομές.
• Εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών: προσβάσιμο χρέος, επαρκές περιθώριο ελιγμών έναντι εξωτερικών κρίσεων.
• Προώθηση του ανοίγματος του εμπορίου και της διαφοροποίησης της αγοράς για τη μείωση της εξάρτησης από μία μόνο περιοχή.

Για εταιρείες

• Προβλέψτε το σενάριο μέτριας ανάπτυξης: βελτιστοποιήστε το κόστος, αναζητήστε εξειδικευμένες αγορές, υιοθετήστε τεχνολογία για να διαφοροποιηθείτε.
• Δημιουργήστε οικονομική ανθεκτικότητα: διαθέστε ρευστότητα, χαμηλότερη μόχλευση και σχέδια έκτακτης ανάγκης για υφέσεις.
• Δείτε την τεχνολογική ανατροπή όχι μόνο ως απειλή, αλλά και ως ευκαιρία: φανταστείτε δύο νεοσύστατες επιχειρήσεις στο Μεξικό, η μία που επένδυσε στην Τεχνητή Νοημοσύνη στην εφοδιαστική αλυσίδα και η άλλη που δεν το έκανε: η πρώτη μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξή της σε έναν κόσμο όπου η αποτελεσματικότητα είναι ύψιστης σημασίας.

Μια χρήσιμη αναλογία: μια εταιρεία είναι σαν ένα ιστιοφόρο που πλέει σε μια θάλασσα με ασθενή ρεύματα και ακανόνιστους ανέμους.

Αν ρυθμίσετε τα πανιά σας (τεχνολογία), διατηρείτε το κύτος σας καθαρό (παραγωγικότητα) και έχετε ενημερωμένους χάρτες (οικονομικά δεδομένα), θα μπορείτε να προχωρήσετε ακόμα και όταν ο άνεμος είναι ελαφρύς.

Όσοι ακολουθήσουν μόνο την παραδοσιακή διαδρομή θα μείνουν πίσω.

Διαβάστε περισσότερα: Παγκόσμια κλιματική κρίση: οι επιπτώσεις που ήδη επηρεάζουν εκατομμύρια

Επομένως, αντιμετωπίζουμε ύφεση ή ανάκαμψη;

Η απάντηση είναι: και τα δύο σε διαφορετικές δόσεις.

Μια παγκόσμια ύφεση δεν είναι αναπόφευκτη το 2025, ούτε μια ενθουσιώδης ανάκαμψη.

Αντίθετα, βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής όπου πολλά θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις που θα ληφθούν — τόσο σε μακροοικονομικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο.

Ο τίτλος «Παγκόσμια Οικονομία το 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;» περιέχει αυτή τη δυαδικότητα.

Εάν οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί ενεργήσουν με όραμα, θα μπορούσαμε να δούμε μια μέτρια ανάκαμψη.

Εάν επικρατήσουν η αδράνεια, ο κατακερματισμός και το ανεξέλεγκτο χρέος, ορισμένες περιοχές θα μπορούσαν να βυθιστούν σε ύφεση.

Το κλειδί είναι να κινηθούμε έγκαιρα, αντί να αντιδράσουμε όταν η παρακμή είναι ήδη αισθητή.

Αν μια εταιρεία ή μια χώρα περιμένει να ξεσπάσει η «καταιγίδα» πριν αναλάβει δράση, θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με εκείνες που έχουν ήδη προσαρμόσει τα πανιά τους.

Σύναψη

Το έτος 2025 αντιπροσωπεύει μια πολύ συγκεκριμένη πρόκληση για την παγκόσμια οικονομία.

Με την παγκόσμια ανάπτυξη να προβλέπεται να διαμορφωθεί γύρω στο 3,2% το τρίτο τρίμηνο του 2020, απέχουμε πολύ από μια εκρηκτική ανάκαμψη και δεν είμαστε ακόμη στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Αλλά τα περιθώρια κέρδους μειώνονται, οι κίνδυνοι αυξάνονται και το παράθυρο ευκαιρίας πρέπει να αξιοποιηθεί τώρα.

Η ερώτηση «Παγκόσμια Οικονομία το 2025: Ύφεση ή Ανάκαμψη;» Δεν είναι απλώς ρητορική, είναι μια έκκληση για δράση.

Για τις αναδυόμενες οικονομίες, για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές, η ώρα για σχεδιασμό είναι τώρα.

Η διαφορά μεταξύ εκείνων που διαχειρίζονται καλά αυτόν τον κύκλο και εκείνων που τον υποτιμούν θα μπορούσε να καθορίσει τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια πλεονεκτήματος ή καθυστέρησης.

Σας προσκαλώ να αναλύσετε: Είστε στο σκάφος που ρυθμίζει τα πανιά του και καθαρίζει το κύτος του ή σε αυτό που περιμένει να φυσήξει μόνος του ο άνεμος;

Διαβάστε περισσότερα: Ο ρόλος της τεχνολογίας στις διεθνείς εκλογές

Συχνές ερωτήσεις (FAQ)

Πρέπει να προετοιμαστούμε για μια παγκόσμια ύφεση το 2025;
Μια ύφεση δεν είναι αναπόφευκτη για ολόκληρο τον πλανήτη.

Ωστόσο, συνιστάται να προετοιμαστείτε για τουλάχιστον μια περίοδο στασιμότητας ή μέτριας ανάπτυξης.

Αυτό περιλαμβάνει την προσαρμογή των οικονομικών, των μηχανημάτων παραγωγής και των προσδοκιών.

Μπορεί το Μεξικό να επωφεληθεί από την παγκόσμια ανάκαμψη;
Ναι, το Μεξικό μπορεί να επωφεληθεί αξιοποιώντας τις αγορές εξαγωγών, υιοθετώντας τεχνολογία και τοποθετώντας το σε εξειδικευμένους τομείς προστιθέμενης αξίας.

Αλλά είναι επίσης εκτεθειμένο εάν βασίζεται υπερβολικά σε πρώτες ύλες ή παραδοσιακούς τομείς.

Ποιοι τομείς έχουν τις καλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης σε αυτό το πλαίσιο;

Οι τομείς που συνδέονται με την τεχνολογία, την ψηφιοποίηση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την έξυπνη εφοδιαστική και την παραγωγή με εξαγωγικό προσανατολισμό είναι πιο πιθανό να διαπρέψουν.

Αντιθέτως, οι τομείς που είναι εκτεθειμένοι σε μεγάλο βαθμό σε πρώτες ύλες χωρίς διαφοροποίηση ενδέχεται να υστερούν.

Ποιος είναι ο ρόλος της διεθνούς συνεργασίας;
Είναι απαραίτητο. Η μείωση των εμπορικών φραγμών, η βελτίωση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και ο συντονισμός των μακροοικονομικών πολιτικών συμβάλλουν στη δημιουργία ενός πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη.

Εάν ο κατακερματισμός ενταθεί, η επίδραση στην ύφεση αυξάνεται.

Ποια είναι η κύρια σύσταση για μια εταιρεία στη Λατινική Αμερική;

Αξιολογήστε την έκθεσή σας σε διεθνή κινδύνους, επενδύστε στην τεχνολογία και την παραγωγικότητα, μειώστε τις οικονομικές ευπάθειες και επιδιώξτε να διαφοροποιήσετε τις αγορές.

Μην υποθέτετε ότι ο κύκλος θα φέρει μόνο ευνοϊκούς ανέμους. Προετοιμαστείτε για ριπές και ηρεμία.